Giảm Phát Thải: Giảm Lãng Phí Thức Ăn
Chúng ta từng nghe nói đến nhiều cách giảm phát thải khí gây hiệu ứng nhà kính, chẳng hạn như hạn chế nhiên liệu hóa thạch, sử dụng phương tiện công cộng, bớt ăn thịt, hay đi mua sắm gần nhà. Tuy nhiên, một giải pháp đơn giản và hiệu quả mà mỗi người có thể thực hiện là giảm lãng phí thức ăn. Hãy cùng tìm hiểu thêm về hiệu ứng nhà kính và tác động của lãng phí thực phẩm đối với môi trường.
Thông thường, chúng ta ném bớt thức ăn thừa vào thùng rác mà không hay nghĩ đến hậu quả. Tuy nhiên, khi thức ăn bị chôn lấp và phân hủy trong môi trường yếm khí, nó tạo ra khí metan (CH4) – một khí gây hiệu ứng nhà kính mạnh gấp 28 lần so với khí CO2. Vì vậy, việc giảm lãng phí thức ăn không chỉ tiết kiệm thực phẩm mà còn giúp giảm lượng khí độc hại thải ra khí quyển.
Tại sao lãng phí thức ăn lại gây ra hiệu ứng nhà kính?
Khi thức ăn thừa được vứt đi và chôn dưới đất tại các bãi rác, điều kiện yếm khí khiến chúng phân hủy tạo ra khí metan. Theo các nghiên cứu, mỗi hành động lãng phí thức ăn đều góp phần làm tăng hiệu ứng nhà kính. Điều này càng trở nên nghiêm trọng khi chúng ta càng lãng phí nhiều, đồng nghĩa với việc làm tăng lượng khí CH4 trong khí quyển. Hãy cùng khám phá thêm thông tin về cacbonic và vai trò của khí nhà kính trong biến đổi khí hậu.
Theo các chuyên gia, tỉ lệ lãng phí trong chuỗi thực phẩm được phân bố như sau:
- Trồng trọt: 17%
- Thu hoạch, sản xuất: 15%
- Bán lẻ: 6%
- Dịch vụ ăn uống: 14%
- Các hộ gia đình: 48%
Các tổ chức như EPA, USDA và Liên Hợp Quốc đặt mục tiêu giảm một nửa lượng khí metan sinh ra từ lãng phí thực phẩm đến năm 2030. Hành động giảm lãng phí thức ăn không chỉ góp phần bảo vệ hành tinh mà còn giúp tiết kiệm nguồn tài nguyên quý giá.
Thực phẩm giàu dưỡng chất và năng lượng, khi bị bỏ đi, càng tạo ra nhiều khí CH4 khi phân hủy. Max Krause – kỹ sư R&D của EPA – cho biết, thức ăn cứng bị lãng phí tại bãi rác sẽ sinh ra một lượng lớn khí metan. Kevin Karl, chuyên gia biến đổi khí hậu của NASA, nhấn mạnh rằng mặc dù chúng ta thường chú ý đến khí CO2, nhưng CH4 lại nguy hiểm hơn nhiều về khả năng giữ nhiệt.
Một chút về Hóa học
Các loại khí gây hiệu ứng nhà kính đã thay đổi đáng kể từ thời kỳ trước công nghiệp đến năm 2021. Theo Chương trình Môi trường của LHQ, giảm phát thải khí CH4 là điều kiện cần thiết để kiềm chế tăng nhiệt độ Trái đất. Đặc biệt, chi phí giảm khí metan thường thấp hơn nhiều so với CO2, và khí CH4 tồn tại trong khí quyển trong thời gian ngắn hơn so với CO2.
Trong 20 năm đầu đời, khí CH4 mạnh gấp 100 lần CO2 về khả năng gây hiệu ứng nhà kính. Trong khi lượng CO2 mà chúng ta thải ra có thể ảnh hưởng đến khí hậu hàng ngàn năm, thì khí metan chỉ tồn tại khoảng 12 năm trước khi phân hủy thành các thành phần không gây hại.
Tại sao CH4 mạnh hơn CO2?
Ban ngày, Trái đất hấp thụ nhiệt lượng từ Mặt trời và ban đêm trả lại nhiệt này dưới dạng bức xạ hồng ngoại. Khí CO2 hấp thụ nhiệt ở nhiều bước sóng nhưng lại “né” vùng cửa sổ của khí quyển nơi năng lượng thoát ra ngoài vũ trụ. Ngược lại, khí metan lại có khả năng hấp thụ hiệu quả ở vùng bước sóng mà CO2 không thể, từ đó “bít” cửa sổ thoát nhiệt và giữ nhiệt lượng gần bề mặt Trái đất.
Nhiệt lượng Mặt trời được hấp thụ và tái phát ra của Trái đất giúp tạo ra hiệu ứng nhà kính. Khi khí metan bít các cửa sổ thoát nhiệt, khí quyển không thể giải phóng hết nhiệt, từ đó làm tăng nhiệt độ bề mặt.
Bức xạ hồng ngoại, với bước sóng từ 780 nm đến 1 mm, đóng vai trò quan trọng trong việc nhiệt hóa bề mặt Trái đất. Khí CO2 hấp thụ nhiệt ở nhiều bước sóng, nhưng vẫn “cho phép” nhiệt thoát ra ngoài qua vùng cửa sổ khí quyển. Trong khi đó, khí metan với lượng ít hơn đã đủ để bít kín các cửa sổ này, góp phần giữ nhiệt lại gần mặt đất.
Các nghiên cứu cũng cho thấy, dù khí CH4 chỉ chiếm khoảng 1,6% tổng lượng khí thải gây hiệu ứng nhà kính, nhưng theo các chuyên gia, bất cứ yếu tố nào chiếm tỷ lệ trên 1% cũng cần được quan tâm và xử lý nghiêm túc. Do đó, giảm lãng phí thức ăn sẽ giúp giảm trực tiếp lượng khí metan được tạo ra.
Khi một lượng nhỏ khí CH4 có thể “bít” được các cửa sổ thoát nhiệt, Trái đất sẽ giữ lại nhiều nhiệt hơn, từ đó làm tăng nhiệt độ bề mặt. Điều này minh chứng cho tầm quan trọng của việc giảm lãng phí thực phẩm trong cuộc chiến chống biến đổi khí hậu.
Dù chỉ chiếm 1,6% tổng lượng khí thải, các nhà khoa học vẫn đánh giá đây là chỉ số đáng báo động. Vì vậy, bất kỳ biện pháp nào giúp giảm bớt thức ăn thừa cũng đồng nghĩa với việc giảm lượng khí metan – một trong những nguyên nhân gây hiệu ứng nhà kính.
Mỗi hành động cắt giảm lãng phí thức ăn không chỉ góp phần bảo vệ môi trường mà còn thúc đẩy một lối sống bền vững. Nếu bạn quan tâm đến các phương pháp giảm khí thải khác, hãy tham khảo bài viết Đừng Lãng Phí Thức Ăn trên trang web của chúng tôi.
